Nieuwjaarsbriefplichtigen nu al hoopvol voor lockdown met Kerst

De regering-De Croo flirt al dagen met een tweede algemene lockdown om de verspreiding van COVID-19 in te dijken. De beslissing zou veel aspecten van onze samenleving zwaar treffen, van sport- en cultuurbeleving, over handelaars, tot onze oudere burgers, die vaak met eenzaamheid te kampen hebben. Toch klinkt er – vooral vanuit wetenschappelijke hoek – een luide oproep om het land terug op slot te doen.

Een groep die in deze hele kwestie maar weinig gehoord wordt, zijn de nieuwjaarsbriefplichtigen. Het betreft vooral jongere, kwetsbare mensen, vaak met een leeftijdsbeperking. Nieuwjaarsbriefplichtigen worden jaarlijks geconfronteerd met grote hoeveelheden administratieve stress, vaak met burnout tot gevolg.

Nieuwjaarsbrieven zijn een Vlaamse traditie die teruggaat tot de Zestiende Eeuw. Kinderen met sterk onderontwikkelde lees- en schrijfvaardigheid krijgen dan volgens de traditie enkele minuten stilte, waarin elk familielid eerst vier keer “sssjt” moet roepen. Dan volgt een langzaam en suspensvol opdragen van een kort vers. De tekst – vaak in dichtvorm – biedt weinig ruimte voor eigen creativiteit. Buiten het klassieke ‘kusje daar’ rijmen er volgens Van Dale geen frasen op ‘Nieuwjaar’, wat het hele proces voor de talig beperkten nog frustrerender maakt.

“Ik lees juist niks,” zegt Teun (7), die zich niet kan vinden in de traditie. “Ik wil gewoon dat groot pak daar, op de schoot van tante Britt. Het lijkt mij niet realistisch dat daar altijd een meetbare prestatie tegenover moet staan.”

Ook veel volwassenen willen de feestdagen dit jaar overslaan. Een zoveelste ongepaste opmerking van nonkel Luc, of te moeten toezien hoe de jongste nichtjes amper vooruitgang hebben geboekt in hun geforceerde dwarsfluitrecital, voor velen hoeft het niet.

“Laat die lockdown maar komen,” zegt Dirk (53). “Als ik moet kiezen tussen die bende nietsnutten en ‘s middags naar Ben Hur kijken, is mijn keuze snel gemaakt.”